Komornik sądowy to funkcjonariusz publiczny działający przy sądzie rejonowym, który co do zasady rozstrzyga o roszczeniach cywilnych w drodze przymusu egzekucyjnego. Wykonuje też inne czynności, m.in. przeprowadza spis inwentarza i sporządza protokół stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego albo przed wydaniem orzeczenia.
Tryb powoływania i odwoływania komorników sądowych jest regulowany ustawą o komornikach sądowych i egzekucji. Nie każda osoba jednak może zostać komornikiem i nie zmieni tego nawet deregulacja zawodów. Zgodnie z ustawą o komornikach sądowych i egzekucji na stanowisko komornika może zostać powołana tylko osoba, która posiada polskie obywatelstwo, ukończyła 26 lat, ma pełną zdolność do czynności prawnych i ma nieposzlakowaną opinię. Kandydat nie może być również karany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe ani być podejrzany o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego.
Przede wszystkim jednak kandydat na komornika musi ukończyć wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskać tytuł magistra prawa lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Polsce. Następnym krokiem jest odbycie aplikacji komorniczej i zdanie egzaminu komorniczego. Później należy przepracować co najmniej 2 lata w charakterze asesora komorniczego. Istnieją alternatywne możliwości uzyskania powołania. Od wymagań tych zwolnieni są bowiem sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, radcowie prawni, notariusze oraz osoby, które ukończyły aplikację sądową, prokuratorską, adwokacką, radcowską lub notarialną, a także osoby posiadające stopień naukowy doktora nauk prawnych.
Przed osobami, które chcą zostać komornikami, stawiane są następujące wymagania:
- należy posiadać obywatelstwo polskie
- mieć pełną zdolność do czynności prawnych
- należy posiadać nieposzlakowaną opinię
- mieć ukończone 26 lat
- nie można być karanym za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
- nie można być podejrzanym o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe
- należy ukończyć wyższe studia prawnicze lub administracyjne w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskać tytuł magistra prawa lub ukończyć zagraniczne studia prawnicze uznawane w kraju
- być zdolnym ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków komornika
- należy odbyć aplikację komorniczą zakończoną egzaminem komorniczym
- należy przepracować w charakterze asesora komorniczego co najmniej 2 lata
Chcąc przystąpić do obowiązkowej aplikacji komorniczej należy w pierwszej kolejności zdać egzamin konkursowy. Egzamin organizowany jest co roku, natomiast nabór na samą aplikację komorniczą odbywa się co 2 lata. Chcąc przystąpić do egzaminu należy złożyć następujące dokumenty:
- zgłoszenie o przystąpienie do egzaminu konkursowego
- dwa odpisy wypełnionych formularzy zgłoszenia o przystąpieniu do egzaminu konkursowego na aplikację komorniczą
- odpis aktu urodzenia
- życiorys
- zaświadczenie o stanie zdrowia
- dokumenty potwierdzające ukończenie wyższych studiów prawniczych w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskanie tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznawanych w kraju
- zaświadczenie o niekaralności
- dowód uiszczenia opłaty egzaminacyjnej
- dwa zdjęcia
Egzamin konkursowy ma formę testu, który zawiera 150 pytań z zakresu różnych dziedzin prawa (prawo cywilne, administracyjne, konstytucyjne, finansowe, spółek handlowych itd.) oraz ustroju sądów i samorządu komorniczego. Warunkiem pozytywnego złożenia egzaminu jest udzielenie poprawnej odpowiedzi na co najmniej 90 pytań. Koszt egzaminu w 2009 roku wynosił 638 zł.
Od dnia ogłoszenia wyników egzaminu kandydaci na aplikantów mają dwa lata aby ubiegać się o wpis na listę aplikantów.
Aplikacja komornicza trwa łącznie dwa lata i odbywa się u wybranego komornika-patrona.
Ubiegając się o przyjęcie do pracy w charakterze aplikanta należy najpierw odbyć półroczną praktykę w danej kancelarii, a następnie złożyć w niej następujące dokumenty:
- wniosek o zatrudnienie w charakterze aplikanta komorniczego
- podanie o przyjęcie do pracy w charakterze aplikanta
- kwestionariusz osobowy
- życiorys
- zaświadczenie o niekaralności
- odpis dyplomu ukończenia studiów wyższych
- świadectwo lekarskie
- ewentualnie świadectwo pracy w przypadku wcześniejszego zatrudnienia
Po zatrudnieniu zainteresowanego w kancelarii komorniczej, zostaje on wpisany przez Radę Izby Komorniczej na listę aplikantów komorniczych. Szkolenie ma formę zajęć teoretycznych oraz praktycznych i ma na celu przygotowanie aplikanta do samodzielnej pracy w zawodzie komornika.
Po zakończeniu kształcenia, aplikanci przystępują do egzaminu komorniczego. Składa się on z części pisemnej, która trwa 6 godzin i polega na opracowaniu tematów z zakresu czynności egzekucyjnych oraz części ustnej, sprawdzającej wiedzę z zakresu prawa, ustroju sądów powszechnych, przepisów egzekucji sądowej i wykonywania czynności komorniczych.
Osoby, które zdadzą egzamin z wynikiem pozytywnym nie stają się jeszcze pełnoprawnymi komornikami. Najpierw muszą przepracować co najmniej 2 lata w charakterze asesora komorniczego. Dopiero wówczas mogą starać się o zatrudnienie na stanowisku komornika.
Artykuł 10 ustawy o komornikach sądowych stanowi, iż komornikiem, czyli funkcjonariuszem publicznym, działającym przy sądzie rejonowym i zajmującym egzekwowaniem rozstrzygnięć w zakresie roszczeń cywilnych przy użyciu przymusu, może zostać osoba, posiadająca obywatelstwo polskie, oraz pełną zdolność do czynności prawnych, mogąca pochwalić się nieposzlakowaną opinią, niekarana za przestępstwo (w tym również przestępstwo skarbowe), nie będąca osobą podejrzaną o przestępstwo ścigane w trybie publicznym, lub przestępstwo skarbowe, posiadająca dyplom ukończenia wyższych studiów prawniczych ukończonych na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, lub zagranicznych studiów w zakresie prawa uznawanych w Polsce, jak również posiadająca pełną zdolność fizyczną, oraz psychiczną pozwalającą na pełnienie obowiązków komorniczych.
Zdolność tę ustala lekarz specjalista w zakresie medycyny pracy. Ponadto koniecznym wymogiem jest również odbycie aplikacji komorniczej, oraz złożenie aplikacji komorniczej. Do tego konieczna jest również przynajmniej dwuletnia praktyka na stanowisku asesora komorniczego. Kandydat musi mieć ponadto ukończone 26 lat. Wszystkie powyższe warunki muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że niespełnienie jednego z nich z miejsca dyskwalifikuje kandydata.
Jak zatem widać, nie każdy może zostać komornikiem, zaś droga dla kandydatów na przyszłych komorników nie jest bynajmniej usłana różami. Deregulacja zawodów nie dosięgła ( i zapewne nieprędko dosięgnie, o ile w ogóle) zawodu komornika. Jest to, podobnie, jak większość zawodów prawniczych, zawód cieszący się społecznym prestiżem.
Przykłady komorników i kancelarii komorniczych:
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym
Gdańsk – Południe w Gdańsku
Piotr Majdziński
Ul. Świętojańska 37/38 m. 3
80 – 840 GdańskTel. 58 322 31 48
Fax. 58 322 31 48 wew. 21
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Krowodrzy
Marcin Leśniak Kancelaria Komornicza w Krakowie
Adres: 31-215 Kraków, ul. Żabiniec 66 LU 5
Telefon/fax: 12 414 01 31
Komornik Sochaczew – www.komorniksochaczew.pl
Przemysław Kosyra
Kancelaria Komornicza
ul. 1 Maja 24 lok.11
96-500 Sochaczew
telefon: (46) 811 16 76
fax: (46) 811 16 76
KOMORNIK SĄDOWY przy Sądzie Rejonowym w Radomiu
Jarosław Kiełbasiński
Kancelaria Komornicza
ul. Koszarowa 1 lok.3
26-600 Radom
tel.: 48 362 51 68
fax: 48 362 51 68
Bardzo wyczerpujący artykuł, jeśli ktoś szuka informacji na temat aplikacji komorniczej, generalnie sama aplikacja jest jedną z krótszych, ale późniejsza praca jako komornik do łatwych i przyjemnych nie należy, więc warto dobrze przemyśleć tę decyzję. Ponadto koszt egzaminu obecnie wynosi ponad 800 zł.