Wykonywanie zawodu adwokata jest regulowane przez ustawę prawo o adwokaturze Na jej podstawie działa samorząd adwokacki, a adwokaci prowadzą działalność gospodarczą. Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej – udzielaniu porad prawnych, występowaniu przed sądami i urzędami, sporządzaniu opinii prawnych oraz opracowywaniu projektów aktów prawnych.
Zasady wykonywania zawodu racy prawnego także określa ustawa – o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 roku. Radca prawny na jej mocy udziela pomocy prawnej. Jednak nie może on być obrońcą w sprawach karnych i karnoskarbowych.
Obrońcą w tego typu sprawach może być tylko adwokat. Do niedawna (do roku 207) radcy prawni nie mogli występować również w sprawach rodzinnych. Radca prawny dodatkowo może być zatrudniony na podstawie stosunku pracy u przedsiębiorcy. Adwokat swój zawód może wykonywać jedynie jako wspólnik spółki bądź w ramach indywidualnej działalności gospodarczej. Z adwokatem można więc zawrzeć umowę cywilnoprawną, z radcą umowę o pracę.
Coraz częściej mówi się jednak o połączaniu obu zawodów. Polska to jedno z niewielu państw, gdzie taki podział jeszcze obowiązuje.
Zarówno adwokat, jak i radca prawny mogą występować w sądzie w sprawach cywilnych, administracyjnych i rodzinnych. przedstawiciele obu profesji mogą reprezentować stronę w sądzie cywilnym, administracyjnym oraz przed Trybunałem Konstytucyjnym i Sądem Najwyższym.
