Wykonywanie zawodu adwokata jest regulowane przez ustawę prawo o adwokaturze Na jej podstawie działa samorząd adwokacki, a adwokaci prowadzą działalność gospodarczą. Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej – udzielaniu porad prawnych, występowaniu przed sądami i urzędami, sporządzaniu opinii prawnych oraz opracowywaniu projektów aktów prawnych.
Zasady wykonywania zawodu racy prawnego także określa ustawa – o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 roku. Radca prawny na jej mocy udziela pomocy prawnej. Jednak nie może on być obrońcą w sprawach karnych i karnoskarbowych.
Obrońcą w tego typu sprawach może być tylko adwokat. Do niedawna (do roku 207) radcy prawni nie mogli występować również w sprawach rodzinnych. Radca prawny dodatkowo może być zatrudniony na podstawie stosunku pracy u przedsiębiorcy. Adwokat swój zawód może wykonywać jedynie jako wspólnik spółki bądź w ramach indywidualnej działalności gospodarczej. Z adwokatem można więc zawrzeć umowę cywilnoprawną, z radcą umowę o pracę.
Coraz częściej mówi się jednak o połączaniu obu zawodów. Polska to jedno z niewielu państw, gdzie taki podział jeszcze obowiązuje.
Zarówno adwokat, jak i radca prawny mogą występować w sądzie w sprawach cywilnych, administracyjnych i rodzinnych. przedstawiciele obu profesji mogą reprezentować stronę w sądzie cywilnym, administracyjnym oraz przed Trybunałem Konstytucyjnym i Sądem Najwyższym.
Prawnicy w kancelarii to: adwokaci, radcowie prawni, aplikanci, absolwenci studiów prawniczych. Często ich doświadczenie, staż – czyli pozycję – rozróżnia się poprzez podział na „starszych prawników”, „prawników”, „młodszych prawników”. Często używa się również angielskiego słowa „associate” (senior associate, associate, junior associate) – oznaczającego współpracownika.
Szczególną rolę w tej grupie pełnią aplikanci – absolwenci studiów prawniczych, którzy dostali się na aplikację. To swego rodzaju czeladnicy, uczniowie o potwierdzonym poziomie wtajemniczenia, którzy stopniowo rozwijają swoje umiejętności zawodowe, by stać się w pełni samodzielnymi prawnikami. Aplikanci mogą zastępować radców prawnych i adwokatów w określonym zakresie. Wraz ze wzrostem efektywności wykonywanej przez nich pracy rośnie ich pozycja w kancelarii.
Aplikanci radcowscy, zgodnie z ustawą o radcach prawnych, po upływie sześciu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji radcowskiej mogą zastępować radcę prawnego przed sądami rejonowymi, organami ścigania i organami administracji publicznej. Po upływie roku i sześciu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji radcowskiej aplikanci radcowscy mogą zastępować radcę prawnego także przed innymi sądami, z wyjątkiem Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego. Aplikanci radcowscy mogą również sporządzać i podpisywać pisma procesowe związane z występowaniem radcy prawnego przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej – z wyraźnego upoważnienia radcy prawnego – z wyłączeniem apelacji, skargi kasacyjnej i skargi konstytucyjnej.
Prawnicy kancelarii to osoby, które pod nadzorem wspólników wykonują właściwą pracę nad zleconymi przez klientów sprawami. Praca często organizowana jest w zespołach, których struktura i hierarchia budowana jest z uwzględnieniem pozycji (staż, doświadczenie, uprawnienia).
To, co do zasady, najbardziej liczna grupa w kancelarii. To z nimi jako praktykant spędzisz najwięcej czasu.