Radcą prawnym można zostać po ukończeniu studiów na kierunku prawo, ukończeniu aplikacji radcowskiej oraz zdaniu stosownego egzaminu zawodowego i wpisaniu na listę radców prawnych.
Aplikacja radcowska trwa trzy lata, wcześniej trzeba jednak zdać egzamin konkursowy. Jest to test, na który składa się 150 pytań testowych jednokrotnego wyboru. Aby uzyskać wynik pozytywny należy odpowiedzieć poprawnie na co najmniej 100 pytań (za każdą właściwą odpowiedź przyznawany jest 1 pkt). W ciągu dwóch lat od jego zdania kandydat musi złożyć wniosek o aplikację radcowską.
W czasie trwania aplikacji przyszli radcy poznają zawód os strony praktycznej i teoretycznej. aplikacja odbywa się zazwyczaj w kancelarii radcy prawnego. Przez minimum rok odbywa się ona również w sądzie, prokuraturze i w kancelarii notarialnej. Aplikant przez cały ten okres pozostaje pod opieką swojego patrona – radcy prawny z co najmniej czteroletnim doświadczeniem zawodowym.
Każdy rok kończy się kolokwium, a cała aplikacja egzaminem zawodowym. Składa się on z 5 części pisemnych. Jedna z nich to test (100 pytań jednokrotnego wyboru), cztery pozostałe zadania z zakresu różnych dziedzin prawa. Kandydatowi przysługuje prawo do jednego egzaminu poprawkowego. Po zaliczeniu egzaminu aplikant może złożyć odpowiedni wniosek do Biura Okręgowej Izby Radców Prawnych o wpisanie na listę radców prawnych, co umożliwi mu wykonywanie zawodu radcy prawnego.
Prawnicy w kancelarii to: adwokaci, radcowie prawni, aplikanci, absolwenci studiów prawniczych. Często ich doświadczenie, staż – czyli pozycję – rozróżnia się poprzez podział na „starszych prawników”, „prawników”, „młodszych prawników”. Często używa się również angielskiego słowa „associate” (senior associate, associate, junior associate) – oznaczającego współpracownika.
Szczególną rolę w tej grupie pełnią aplikanci – absolwenci studiów prawniczych, którzy dostali się na aplikację. To swego rodzaju czeladnicy, uczniowie o potwierdzonym poziomie wtajemniczenia, którzy stopniowo rozwijają swoje umiejętności zawodowe, by stać się w pełni samodzielnymi prawnikami. Aplikanci mogą zastępować radców prawnych i adwokatów w określonym zakresie. Wraz ze wzrostem efektywności wykonywanej przez nich pracy rośnie ich pozycja w kancelarii.
Aplikanci radcowscy, zgodnie z ustawą o radcach prawnych, po upływie sześciu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji radcowskiej mogą zastępować radcę prawnego przed sądami rejonowymi, organami ścigania i organami administracji publicznej. Po upływie roku i sześciu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji radcowskiej aplikanci radcowscy mogą zastępować radcę prawnego także przed innymi sądami, z wyjątkiem Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego. Aplikanci radcowscy mogą również sporządzać i podpisywać pisma procesowe związane z występowaniem radcy prawnego przed sądami, organami ścigania i organami administracji publicznej – z wyraźnego upoważnienia radcy prawnego – z wyłączeniem apelacji, skargi kasacyjnej i skargi konstytucyjnej.
Prawnicy kancelarii to osoby, które pod nadzorem wspólników wykonują właściwą pracę nad zleconymi przez klientów sprawami. Praca często organizowana jest w zespołach, których struktura i hierarchia budowana jest z uwzględnieniem pozycji (staż, doświadczenie, uprawnienia).
To, co do zasady, najbardziej liczna grupa w kancelarii. To z nimi jako praktykant spędzisz najwięcej czasu.