Sędzia zajmuje się wydawaniem wyroków na podstawie przepisów prawa po zapoznaniu się z przedstawionymi dowodami, zeznaniami, aktami zebranymi w czasie śledztwa i rozprawy sądowej. Sędzia pracować może w sądzie rejonowym, okręgowym, apelacyjnym itd. Odpowiada jedynie przed konstytucją oraz ustawami, swój urząd pełni dożywotnio (nawet na emeryturze).
Sędzia powinien być osobą uczciwą, bezstronną, rzetelną i odpowiedzialną. Musi posiadać szeroką wiedzę w dziedzinie prawa.
Aby zostać sędzią należy ukończyć studia na kierunku prawo. Później konieczne jest odbycie aplikacji ogólnej, aplikacji zawodowej, którą kończy egzamin sędziowski. Egzamin składa się z dwóch części: testowej oraz praktycznej. Druga polega na rozwiązaniu trzech kazusów – z zakresu prawa prywatnego, publicznego i karnego.
O aplikację może ubiegać się obywatel polski posiadający pełnię praw cywilnych i obywatelskich, który nie był skazany za przestępstwo i przestępstwo skarbowe oraz przeciwko, któremu nie toczy się żadne postępowanie. Musi mieć ukończone także studia prawnicze.
Po aplikacji ogólnej kandydat może ubiegać się o stanowisko asystenta sędziego, prokuratora lub referendarza sądowego. Sędzią można zostać dopiero po odbyciu 4,5 letniej aplikacji sędziowskiej. 30 miesięcy trwają zajęcia praktyczne w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. 24 miesiące trwa natomiast staż na stanowisku asystenta i referendarza sądowego.