Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego jest jedną z kluczowych zasad systemu podatku VAT. Należy zwrócić uwagę, że prawo to przysługuje podatnikowi w zakresie w jakim nabywane towary i usługi wykorzystywane są do działalności opodatkowanej z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie. W związku z taką konstrukcją przepisu podatnicy zastanawiają się czy podatek VAT od wydatków na towary i usługi poniesione przed rejestracją dla potrzeb tego podatku może być odliczony już po dokonaniu rejestracji. Tematyką tą zajął się ostatnio Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 8 kwietnia 2022 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.62.2022.2.KP.
Stan faktyczny
Wskazana interpretacja dotyczyła podmiotu, który dokonał zakupu apartamentu z przeznaczeniem na prowadzenie działalności w zakresie wynajmu krótkoterminowego. W związku z dokonanym zakupem wnioskodawca dokonał wpłat zaliczek, które zostały udokumentowane fakturami. W związku z tym, że podmiot od początku planował przeznaczyć zakupiony apartament do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT, zwrócił się do Dyrektora KIS z pytaniem czy może dokonać wstecznej rejestracji i dokonać odliczenia podatku VAT za okres sprzed rejestracji.
Stanowisko Dyrektora KIS
Organ podatkowy w wydanej interpretacji stwierdził, że ustawodawca umożliwił podatnikowi odliczenie podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. W tym zakresie zwrócono szczególną uwagę, że w art. 88 ust 4 ustawy o VAT nie zostało wskazane, że podatnik nie może dokonać odliczenia VAT w związku z brakiem posiadania statusu czynnego podatnika VAT w momencie otrzymania faktury. Innymi słowy podmiot w zakresie, w jakim nabyte towary wykorzystuje do czynności opodatkowanych, nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby zrealizować to uprawnienie musi posiadać status czynnego podatnika VAT.
W uzasadnieniu interpretacji organ powołał się na korzystne w tym zakresie orzeczenia TSUE w sprawie C-400/98, gdzie Trybunał stwierdził, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonaniem inwestycji nie jest uzależnione od dokonania wcześniejszej rejestracji dla celów podatku VAT. Podobne stanowisko TSUE zajął w sprawach C-268/83 oraz C-110/94.
Istotne jest by w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R wnioskodawca wybrał jako pierwszy okres rozliczeniowy, ten okres, w którym otrzymał pierwszą fakturę, czyli poniósł pierwsze wydatki na działalność opodatkowaną. Podatnik powinien także dokonać korekty tego okresu celem odzyskania kwoty podatku VAT naliczonego.
Komentarz
Interpretacja wydana w indywidualnej sprawie potwierdza dotychczasowe korzystne dla podatników stanowisko fiskusa w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych przed rejestracją na potrzeby VAT, które to wydatki związane są z działalnością opodatkowaną firmy. Jest to szczególnie istotne dla podmiotów, które ponoszą duże koszty związane z rozpoczęciem działalności i jej utworzeniem, a zastanawiają się, czy wydatki, które ponoszą mimo braku rejestracji na VAT dają prawo do odliczenia VAT naliczonego. Podobne stanowisko można znaleźć w szeregu innych interpretacji. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2019 r., sygn. 0114-KDIP1.3.4012.693.2018.1.MK, która również dotyczyła zakupu apartamentu przeznaczonego na działalność opodatkowaną.
Należy także zwrócić uwagę, że podatnik rejestrując się jako podatnik VAT czynny od okresu przeszłego, zobowiązany będzie do złożenia deklaracji podatkowych za okres kiedy jest podatnikiem VAT czynnym. W związku z tym w praktyce podatnicy decydujący się na rozliczenie VAT naliczonego od wydatków poniesionych przed rejestracją, wybierają kwartalną metodę rozliczeń VAT, aby mieć więcej czasu na odliczenie VAT i nie składać przeszłych deklaracji.
Na marginesie należy zwrócić także uwagę, że decydując się na zakup apartamentu oraz odliczenie VAT naliczonego należy przeanalizować konsekwencje związane ze sprzedażą takiego apartamentu. Co do zasady w sytuacji sprzedaży lub „wyciągnięcia” apartamentu z firmy, konieczne będzie rozliczenie podatku VAT należnego i zapłata dużego zobowiązania z tytułu VAT. Dodatkowo najem takiego obiektu powinien być czynnością opodatkowaną tj. zastosowanie znajdzie ustawa o VAT przez co koszt czynszu ulegnie zwiększeniu. Zatem w przypadku apartamentów przeznaczonych na wynajem, analiza podatkowa powinna być wykonana w sposób indywidualny i kompleksowy, przedstawiając wszystkie konsekwencje zastosowanego modelu.
Autor: Robert Nogacki, właściciel Kancelarii Prawnej Skarbiec specjalizującej się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców
